Tham luận Hội thảo khoa học về các dòng họ Hội văn hoá dân gian Nghệ An
BÀI CA DÂNG TỔ
Trống rằm gióng dã dồn tan
Đỉnh trầm khói toả, án hương rực đèn
Tưởng nghe tiếng vọng linh thiêng
Tưởng mỡ hình bóng Tổ tiên năm nào
Nhớ người mũ phượng áo bào
Đồn điền phó sứ, vua trao bình quyền
Khẩn điền địa, cấp quân lương
Bình chiêm thắng lợi, muôn phương thái hoà
Trên vì nước, dưới vì nhà
Khẩn hoang được phép lo xa sớm chiều
Vùng Anh liệt, hạ Bán kiều
Nội nu, rộc Trúc bao nhiêu tấc vàng
Cò bay thẳng cánh dọc ngang
Bốn trăm mẫu đất, điền trang mở đầu
Công vì nước, Tước phong Hầu
Đời dời con cháu ghi sâu cội nguồn
Xưa nay hoang vắng bãi cồn
giờ đây rộn rã xóm thôn cuốc cày
Ba nguyên (1) miễn thuế từ đây
Nhà nhà no ẩm, tháng ngày yên ninh.
Bao công lao, bấy nghĩa tình
Chung vì nghĩa nước, riêng tỉnh cháu con
Trăm năm bia đá thì mòn
Ngàn năm gương Tổ, trăng tròn đêm xuân
Công Người lập Họ, chiêu dân
Công Người con cháu, nhớ ơn đời đời
Liễn khê Hầu, Tước phong Người
Công ơn Thuỷ Tổ, sáng đời cháu con
Các Tiên liệt, dòng Tổ tôn
Ba đời kế tiếp. đều nên Bá, Hầu
Đôn Điền ba kỳ nguyên sau 121
Thành biệt sở Tộc, buổi đầu miễn tô
Đẹp lòng Tiên Tổ khai cơ
Tên thôn (3) đổi mới người xưa thoả lòng
Năm Kỷ Dậu, đời Gia Long
Đồn điền tên đổi nhớ công bậc hiển
Thôn Lạc Sở, xã Bút Điển
Sở Điền là gốc, tư nguyên ẩm hà
Lạc văn hoa, bút văn khoa
Gốc Điền bền vững, Bút hoa nở chổi Sở
Điền ghi nhớ công người
Ra tay khai phá đời đời cháu con
Lạc cảnh đẹp, bút tô son Lạc vui thôn xã,
Bút thêm nghĩa tình
Xóm làng no ấm văn minh Lạc đây,
Bút đấy trở thành Chỉ lan (4)
Nơi đây một xã một làng Nơi đây một
Họ vững vàng đông tây
Cũng là hiếm có xưa nay
Cũng là phúc ấm cho rày cháu con
Còn trời, còn nước, còn non
Còn người, còn cảnh vẫn còn quê hương
Bút Điền xã, Lạc Sở thôn
Trống chầu đêm hội, không ngơi diễn chầu
Công khai sáng bước đầu
Thuỷ Tổ Mỡ đường đi kể thể lưu truyền
Xứng danh hai chữ Bút Điền
Đáp dồn nghĩa cá, khai nguyên mờ dòng
Đất Lạc Sơ ngày đông con cháu
Kết đoàn thêm Nguyễn, Võ, Trần,
Trương
Lúa thêm tốt lúa, văn còn toả vẫn
Hội ngày tế Tổ tưng bừng
Trống chiêng rộn rã, cảnh càng xuân tươi
Trò vui mở khắp nơi nơi
Đây chơi hội vật, đó chơi cướp cầu
Cờ người xe pháo khoe màu
Tổ tôm, bài điểm đua nhau tranh tài
Đu tiên nhè nhẹ khoan thai
Đu dây vun vút, vòng đai lưng trời
Quả là Lạc Sở ai ơi
Dân cư thêm ở nhiều phương
Như chim một tổ, một phường đông vui
Danh khoa mở, mùa hoa đất Bút
Đoạt giải nguyên vị nhất thí trường
Tiếng tăm khắp nẻo muôn phương
Danh thơm Cụ Bố (5), khoa trường còn ghi
Đậu cử nhân đây thì Cụ Quản (6)
Lại còn thêm mười tám Tú tài
Tam trường, sĩ tử chen vai
Danh khôi đất Bút ai ai cũng tường
Con cháu giữ cương thường đạo lý
Sắc Vua ban “Hiếu hạnh khả phong"
Tấm gương thiên cổ còn trông
Ấy gương Cụ Hiếu xứng dòng nho gia
Gốc đã vững, nếp nhà thêm vững
Lòng thương dân lo lắng trăm phần
Mưu phúc lợi, giúp nhân dân
Tấm gương Cụ Hậu (7) như đêm trăng rằm
Quên sao được tấm lòng trung dũng
Cụ Đình Thành đánh Pháp xâm lăng
Dạ ái quốc, chí anh hùng
Giữ dòng máu đỏ, con Rồng cháu Tiên
Sao kể hết bao gương sáng chói
Truyền thống lưu con cháu tiếp đường
Hai kỳ kháng chiến kiên cường
Biết bao liệt sĩ hiên ngang bỏ mình
Bao con cháu hy sinh vì nước
Lập chiến công, vững bước đi lên
Từng vang tên tuổi khắp miền
Rạng danh đất Bút, vui thêm lòng người
Công đức Tổ khôn lời kể xiết
Trước Tôn vinh nguyện kết đồng tâm
Nguyện theo bước của cha ông
Dựng xây xứ sở, non sông mạnh giàu
Củi đầu ngưỡng mộ ơn sâu
Tạ Khắc Chưởng
Đời thứ 15
Ghi chú: (1) Ba thập kỷ. (2) Ba thế kỷ.(3) Làng. (4) Cô chỉ lan. (5) Cụ Bố chính Tạ hữu Khẻ đậu Giải nguyên. (6)Cụ Tạ Khắc Quân đậu cử nhân trị Phư. (7) Cụ Tạ Khác Nho - hiến nướng cho làng làm ruộng Hậu, Khi mắt lăng cúng giỗ gọi là “Giỗ Hàu. Cụ được phong Thương Băng Thần nên gọi là Cụ Hậu